การพิสูจน์เชิงแนวคิด – จะเกิดขึ้นเมื่อเรามีความเชื่อว่าสิ่งนี้จะเป็นจริง (หรือไม่จริง) แต่เราไม่มั่นใจ 100% เพราะยังไม่ได้ทำจริงยังไม่มีข้อมูลหลักฐานมาสนับสนุนความเชื่อนี้
เมื่อไม่แน่ใจจึงต้องมีการพิสูจน์เกิดขึ้น
เห้ยๆ – เดี๋ยวเราจะทำพรู๊ฟ ออฟ คอนเซ็ปป์กัน
เห้ๆ – ลุยเลยๆ
ลุยแปลว่าอะไร? เราเห็นเป้าหมายลางๆว่าผลลัพธ์ที่เราคาดหวังคืออะไร เช่น
“ตามทฎษฎีแล้วเราน่าจะสร้างระบบจดจำและวิเคราะห์ใบหน้าของผู้ใช้บริการรถไฟฟ้าได้ด้วยการติดตั้งกล้องรุ่นนี้และเชื่อมต่อกับซอฟต์แวร์ตัวนี้”
กว้างไป จัดการยาก
มองย้อนกลับไปสมัยเรียน เมื่อพูดถึงการทดลองทางวิทยาศาสตร์เราต้องนึกถึงสมมติฐานก่อนผลลัพธ์ ในกรณีนี้ก็เช่นกัน สมมติฐานของเราคืออะไร?
- กล้องรุ่นนี้มีจำหน่ายในท้องตลาด
- กล้องรุ่นนี้มีราคาเหมาะสม
- กล้องรุ่นนี้เชื่อมต่อกับเน็ตเวิร์คได้
- กล้องรุ่นนี้มีเอพีไอพร้อมใช้
- กล้องรุ่นนี้สามารถทำงานได้ต่อเนื่องและยาวนาน
- กล้องรุ่นนี้สามารถบันทึกหน้าคนได้รวดเร็ว
- กล้องรุ่นนี้สามารถบันทึกหน้าคนได้พร้อมกันหลายคน
- กล้องรุ่นนี้ …
นี่แค่สมมติฐานเรื่องกล้องนะ ยังไม่คิดเรื่องซอฟต์แวร์เลย ยังไม่ได้คิดมุมมองผู้ใช้ ยังไม่ได้คิดมุมมองกฎหมายและสังคม … เราต้องทำสมมติฐานให้เป็นจริงทั้งหมดกี่ข้อเพื่อให้พรู๊ฟ ออฟ คอนเซ็ปป์ของเรายังดำเนินต่อไปได้อย่างถูกต้อง
โชคร้ายหน่อยที่สมมติฐานอย่างเดียวไม่พอ สมมติฐานที่ว่าสิ่งนั้นต้องเป็นจริง สิ่งนี้ต้องเป็นเท็จไม่พอสำหรับพรู๊ฟ ออฟ คอนเซ็ปป์ เราต้องการเงื่อนไขการยอมรับผลการพิสูจน์ครั้งนี้ด้วย — แอกเซ็ปแท้น ไครทีเรีย (Acceptance Criteria)
คุ้นเคยกันอยู่ใช่มั้ย? มันก็เหมือนการทดสอบระบบนั่นแหละ เรามีเช็คลิสต์ เรามีขั้นตอนการเทส และเราก็ต้องมีผลลัพธ์ที่คาดหวัง
- กล้องรุ่นนี้มีราคาเหมาะสม — เหมาะสมที่งบประมาณเท่าไร?
- กล้องรุ่นนี้สามารถทำงานได้ต่อเนื่องและยาวนาน — ต่อเนื่องแค่ไหน?
- กล้องรุ่นนี้สามารถบันทึกหน้าคนได้รวดเร็ว — รวดเร็วแค่ไหน?
- กล้องรุ่นนี้สามารถบันทึกหน้าคนได้พร้อมกันหลายคน — หลายคนคือกี่คน?
เมื่อพิสูจน์แล้วว่าสมมติฐานเป็นจริง ลองมาดูซิว่าสิ่งนี้เป็นจริงด้วยมั้ย
“กล้องรุ่นนี้ต้องสามารถบันทึกใบหน้าผู้ใช้บริการที่เดินลงจากรถไฟฟ้าด้วยความเร็วปกติที่ 5 กิโลเมตรต่อชั่วโมงด้วยอัตราความแม่นยำที่ 98% ขึ้นไป”
ทำได้มั้ย?
“ซอฟต์แวร์ตัวนี้ต้องสามารถวิเคราะห์ใบหน้าผู้ใช้บริการที่เดินลงจากรถไฟฟ้าด้วยความเร็วปกติที่ 5 กิโลเมตรต่อชั่วโมงด้วยอัตราความแม่นยำที่ 98% ขึ้นไปภายในเวลา 3 วินาที”
ทำได้มั้ย?
นี่คือประเด็นสำคัญทั้งหมดของพรู๊ฟ ออฟ คอนเซ็ปป์ครั้งนี้ … ความคาดหวังต้องชัดเจน ผลลัพธ์ต้องวัดผลได้ ไม่ใช่อะไรกว้างๆและกำกวม
ถ้าเรื่องไหนทำให้มันเป็นวิทยาศาสตร์ได้ก็จงพยายามทำ อย่าเพิ่งให้อะดรีนาลีนมันพุ่งพล่านจนทำอะไรแบบไร้หลักการและเป้าหมาย 👩🏻🔬👨🏼🔬🧪🧫